Ρωμαιοκρατία

– του Αδαμάντιου Σάμψων

Κατά την διάρκεια της ρωμαιοκρατίας η Πεπάρηθος σπάνια αναφέρεται. Το 82 π.Χ. ο βασιλιάς του Πόντου Μιθριδάτης κατέλαβε την Σκόπελο και την Σκιάθο για έξι χρόνια μέχρι το 86 που ο Πωμαίος Βρότιος Σούρας τις απελευθέρωσε. Το 42 π.Χ. ο Αντώνιος δώρισε την Πεπάρηθο στους Αθηναίους που συνέχισαν να την κατέχουν μέχρι την εποχή του αυτοκράτορα Αδριανού (117 – 138 μ.Χ.). Τον 2ο αιώνα μ.Χ. το νησί απολάμβανε αυτοδυναμίας αλλά πλήρωνε βαρείς φόρους στους Ρωμαίους. Ίσως αυτή την εποχή χρονολογούνται τα αργυρά νομίσματα που έκοψε η Πεπάρηθος.

Το 193 όμως ο αυτοκράτορας Σεβήρος επέβαλε και πάλι τη ρωμαϊκή εξουσία. Στους χρόνους αυτούς αναφέρεται για πρώτη φορά η ονομασία Σκόπελος που έκτοτε καθιερώνεται, ενώ το όνομα Πεπάρηθος δεν συναντάται πλέον. Οι άλλες δύο πόλεις του νησιού Πάνορμος και Σελινούς φαίνεται ότι εξακολουθούσαν να κατοικούνται μέχρι το τέλος των αρχαίων χρόνων. Σε μία επιγραφή των ύστερων ρωμαϊκών χρόνων αναφέρεται ένας αρχιερέας της πόλης των Σελινουσίων.

Από πολύ νωρίς φαίνεται ότι είχε διαδοθεί ο χριστιανισμός στην Σκόπελο και τον 4ο αιώνα δεσπόζει η μορφή του επισκόπου Ρηγίνου που έλαβε μέρος στην Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας και θανατώθηκε το 363 κατά την διάρκεια των διωγμών του αυτοκράτορα Ιουλιανού. Ο Ρηγίνος ανακηρύχθηκε άγιος και λίγο αργότερα ιδρύθηκε προς τιμήν του παλαιοχριστιανική βασιλική που βρίσκεται τρία χιλιόμετρα νότια της πόλης. Στους βυζαντινούς χρόνους, η Σκόπελος ελάχιστα αναφέρεται και λόγω των πειρατικών επιδρομών είχε χάσει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της. Αν και δεν έχουν γίνει παρά ελάχιστες ανασκαφικές έρευνες στο νησί, όπως αυτή στο Ασκληπιείο που βρίσκεται πολύ κοντά στην πόλη της Σκοπέλου, έχουν εντοπιστεί λείψανα αρχαίων ναών σε αρκετές θέσεις. Ένας ναός της Αθηνάς, υπήρχε κοντά στο κάστρο της Σκοπέλου, ενώ ένας άλλος προς τιμήν της ίδιας θεότητας, που ιδρύθηκε μεταξύ των ετών 199 – 196 π.Χ. βρισκόταν στη θέση Βράχος κάτω από το ναό των Αγίων Αποστόλων. Κατά τον Κ. Fiedler ερείπια ενός ναού του Ηφαίστου σώζονταν τον περασμένο αιώνα κοντά στην εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου στο Γλυφονέρι.

Στο ορεινό εσωτερικό της Σκοπέλου, στη θέση Πευκιάς, σώζεται το ανάλημμα ενός αρχαίου ναού που πιθανώς ήταν αφιερωμένος στην θεά Αθηνά. Στην ίδια θεότητα ήταν επίσης αφιερωμένοι δύο άλλοι ναοί, στη Γλώσσα και στο Λουτράκι της Σκοπέλου.

Από επιγραφές επίσης μαρτυρείται ότι στην αρχαία Πεπάρηθο υπήρχε θέατρο όπου παίζονταν τραγωδίες, καθώς και ναός της Δήμητρας όπου γίνονταν μυστηριακές τελετές.

Από τις κυριότερες λατρείες ήταν αυτή του Διονύσου και της Αθηνάς, αλλά λατρεύονταν επίσης και άλλες θεότητες όπως ο Ερμής, η Άρτεμις και ο Απόλλων.